Nieuwe verplichting in Wwft bij verscherpt cliëntenonderzoek

Aanvullende eisen gesteld aan het verscherpt cliëntenonderzoek in de Wwft

Er is een nieuwe verplichting voor Wwft-instellingen voorgesteld. De Wwft-instelling moet, met het oog op verscherpt cliëntenonderzoek, navraag doen bij eerdere dienstverleners van de cliënt in kwestie. Dit betekent dat het interne beleid van de Wwft-instelling aangepast moet worden. Met als gevolg dat Wwft-instellingen extra werkzaamheden moeten verrichten voordat de dienstverlening kan aanvangen. Bij het niet juist naleven van de voorgestelde verplichting kunnen er bestuursrechtelijke of strafrechtelijke sancties worden opgelegd.

Voorgestelde verplichting

De voorgestelde verplichting leidt tot aanpassing van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Wwft-instellingen zijn bijvoorbeeld accountants, belastingadviseurs en banken. Ook voor advocaten en notarissen geldt de voorgestelde verplichting, maar dan alleen voor de dienstverlening die onder de Wwft valt.

Voorgesteld wordt dat in het kader van het verscherpt cliëntenonderzoek de Wwft-instelling bij de cliënt navraagt of de cliënt al eerder te maken heeft gehad met een Wwft-instelling die bijvoorbeeld de relatie wilde beëindigen of dat daadwerkelijk heeft gedaan. De Wwft-instelling is vervolgens verplicht om bij die andere Wwft-instelling navraag te doen naar de (mogelijke) integriteitsrisico’s. De voorgestelde verplichting ziet overigens alleen op het navragen in dezelfde categorie Wwft-instellingen. Een bank doet dus alleen onderzoek naar eerdere dienstverlening bij andere banken en niet bij bijvoorbeeld een accountant.

Als er integriteitsrisico’s spelen bij een cliënt dan moet de Wwft-instelling bij wie navraag is gedaan de informatie onverwijld delen met de Wwft-instelling die om de informatie heeft verzocht. Een Wwft-instelling hoeft overigens geen informatie te verstrekken over gebleken integriteitsrisico’s indien deze informatie is gebleken voor inwerkingtreding van deze maatregel. Met de voorgestelde verplichting wordt het mogelijk om zelfs gegevens van strafrechtelijke aard over de cliënt te delen met andere Wwft-instellingen. Een Wwft-instelling moet er goed op bedacht zijn dat onjuiste verwerking of het onjuist delen van informatie in strijd kan zijn met privacyregels. Bovendien kan het niet naleven van de onderzoeksplicht en het niet delen van informatie door Wwft-instellingen leiden tot een bestuurlijke boete, een last onder dwangsom of zelfs strafrechtelijke vervolging.

De praktijk

De voorgestelde verplichting vraagt om aanpassing van het interne beleid. Want welke stappen volg je normaliter als je een cliënt aanneemt? Op welke manier onderzoek je het risicoprofiel en welke procedure geldt er als er sprake blijkt van een verhoogd risico? Als namelijk blijkt dat er integriteitsrisico’s zijn geconstateerd bij de andere dienstverlener dan volgt er een nieuw keuzemoment: hoe ga je om met deze informatie over de cliënt? Een vraag kan natuurlijk zijn of het eerdere cliëntenonderzoek bij een andere dienstverlener op juiste wijze is gedaan. Ook kunnen er zich omstandigheden in het verleden hebben voorgedaan die nu niet meer van toepassing zijn, accepteer je zo’n cliënt dan toch niet? Hoe waarborg je uniforme behandeling van cliënten in je beleid?

De voorgestelde verplichting kan daarentegen ook als een positieve ontwikkeling worden gezien. Deze verplichting zorgt er immers ook voor dat je snel de cliënten herkent die je eigenlijk liever niet in je portefeuille wilt. Er zullen ook overgangssituaties ontstaan, bijvoorbeeld wanneer je een cliënt al eerder hebt aangenomen en je als gevolg van de voorgestelde verplichting, extra onderzoek moet instellen naar je huidige cliënt. Een onderzoek waarover je hem moet informeren. Het betreft immers privacygevoelige informatie. Hoe pak je dat aan zonder de cliëntrelatie onder druk te zetten?

Het moge duidelijk zijn: aanvullende interne procedures zijn noodzakelijk om te voldoen aan de voorgestelde verplichting. Denk hierbij ook na over wanneer een onderzoek op juiste en volledige wijze is afgerond en hoe de resultaten daarvan worden vastgelegd. Ondanks dat er op dit moment nog een consultatieronde loopt, is het wel de verwachting dat de voorgestelde verplichting er gaat komen.