Rondetafelgesprek Tweede Kamer: forse kritiek op UBO-register

De gewijzigde vierde Europese anti-witwasrichtlijn is er duidelijk over: vanaf 10 januari 2020 moet het UBO-register, dat transparant maakt wie de uiteindelijke zeggenschap heeft binnen een rechtspersoon, in alle EU-lidstaten van kracht zijn. Onder rechtspersonen vallen naast ondernemingen ook juridische entiteiten, zoals een vereniging of stichting. Afgelopen woensdag heeft Arnaud Booij, partner bij Booij Bikkers Advocaten, binnen de Tweede Kamer zijn zorg uitgesproken over een aantal aspecten van deze nieuwe richtlijn rondom witwassen. ‘Dat we met elkaar financieel-economische criminaliteit, zoals bijvoorbeeld witwassen, corruptie, belastingontduiking, fraude en financiering van terrorisme tegen willen gaan is uiteraard een prima zaak’, aldus Arnaud. ‘Het is alleen de manier waarop we binnen Nederland vorm willen geven aan de inrichting van het wetsvoorstel, als opvolging van deze Europese richtlijn, die me zorgen baart.’

De 4 aanbevelingen

‘De gedachte achter het UBO-register, waarbij UBO staat voor ‘ultimate beneficial owner’, is dat er een soort databank ontstaat waarin allerlei gegevens zijn opgenomen die het onderzoeken naar en oplossen van witwaspraktijken gemakkelijker maakt. Tijdens het debat in de Tweede Kamer heb ik vanuit een juridische invalshoek gepleit voor een aantal zaken. Ten eerste rondom de openbaarheid van de geregistreerde gegevens in het systeem. Waar nu het idee is dat deze databank voor iedereen toegankelijk moet zijn, heb ik aangegeven dat het wenselijk is om vooralsnog een beperking van openbaarheid van gegevens te hanteren. En bij voorkeur ook een beperking van de toegang tot deze gegevens: laat alleen die personen die een aantoonbaar belang hebben in het kader van de bestrijding van witwassen en financiering van terrorisme, inzage hebben is mijn advies’, aldus Arnaud. ‘Ten tweede heb ik stilgestaan bij de rol van de Kamer van Koophandel. Zij zullen, na ingang van deze wet, veel vragen, bezwaarschriften en een complexe administratie op zich af zien komen. Dat vraagt om snel ter beschikking stellen van meer mensen en beschikbare budgetten. Dit geldt overigens eveneens voor de administratieve rechtspraak, omdat er als gevolg van deze wijziging veel rechtszaken zullen gaan volgen. Bijvoorbeeld door UBO’s die, in hun ogen, ten onrechte of onjuist geregistreerd staan.’

Zorg voor een zorgvuldig systeem

‘Ten derde beveelde ik aan om voor een sluitend en veilig systeem te zorgen, zodat enerzijds databases niet worden vervuild en anderzijds omdat fouten dan door de gehele keten hersteld kunnen worden. Ook in het buitenland. Mijn advies is ook om alleen op juistheid geverifieerde informatie uit te wisselen. Mijn vierde aanbeveling tot slot, was om Wwft-instellingen, waarbij Wwft staat voor de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme, meer mogelijkheden te geven om samen te werken met opsporingsinstanties zodat men proactief en accuraat de juistheid van de documentatie kan verifiëren. Deze ruimte stelt deze instellingen immers in staat om hun belangrijke poortwachtersfunctie effectiever uit te voeren.’

Vraag advies

‘Moraal van het verhaal voor ónze cliënten, bijvoorbeeld directeuren van vennootschappen, is dat men zich realiseert dat er bezwaar gemaakt kan worden tegen opname als UBO in dit register, omdat er voor die opname mogelijk vanuit juridisch aspect geen goede grond is. En dús juridisch bezien een argument om hiertegen in opstand te komen’, besluit Arnaud. ‘We maken ons vanuit ons advocatenkantoor hard voor dit onderwerp omdat het verstrekkende gevolgen kan hebben voor UBO’s. We zien graag een beter onderbouwd en doordachte toepassing ervan. Ik nodig eenieder die advies wenst of anderszins in deze materie geïnteresseerd is, uit om contact met ons op te nemen.’