Zetelverplaatsing: bestuurder, DGA of degene die belast is met de verplaatsing, pas op met belastingheffing

Wanneer je de feitelijke leiding van een onderneming naar het buitenland verplaatst, dan betekent dit feitelijk dat je het adres van de vennootschap verplaatst, terwijl de statutaire zetel in Nederland blijft. De vennootschap wordt daardoor ook belastingplichtig in het buitenland. Op zich is dit gegeven niet zo bijzonder, ware het niet dat de betrokken bestuurder, DGA of degene die belast is met de verplaatsing, te maken kan krijgen met achtergebleven belastingschulden. Denk daarbij aan vennootschaps- en dividendbelastingen die niet uit de vennootschap zijn voldaan. Men staat hier in eerste instantie niet altijd bij stil. Ter illustratie: wanneer de feitelijke leiding van een bedrijf naar het buitenland vertrekt en u bent als bestuurder, beslisser of DGA actief betrokken bij die verplaatsing, dan kunt u aansprakelijk worden gehouden voor de achtergebleven schulden. Recent heeft de Hoge Raad zich hier nog over uitgelaten in een zaak waarvan wij (jarenlang) als gemachtigden de procedures hebben gevoerd.

Praktijkcase

In dit specifieke geval had een DGA de beslissing genomen om de vennootschap te verplaatsen naar het buitenland. Op dat moment ging het heel goed met het bedrijf en waren er wereldwijd vestigingen. Toen de crisis ontstond ging het echter snel bergafwaarts en konden de (achtergebleven) aanslagen vennootschapsbelasting niet meer worden betaald. Deze aanslagen waren zowel vóór als ná de zetelverplaatsing door de Belastingdienst opgelegd. Vervolgens werden de bestuurders persoonlijk aansprakelijk gesteld voor de achtergebleven niet betaalde aanslagen. De Hoge Raad oordeelde dat niet iedere bestuurder zonder meer aansprakelijk is. De bestuurder moet wel een taak hebben gehad bij de zetelverplaatsing of toezicht daarop hebben gehouden, maar hij hoeft niet de drijvende kracht te zijn geweest. Na jarenlang procederen, tot aan de Hoge Raad en weer terug naar het Gerechtshof, zijn deze bestuurders er uiteindelijk goed vanaf gekomen. Maar zo loopt het lang niet altijd.

De kern

U dient zich bewust te zijn van het feit dat u als bestuurder, aandeelhouder of zelfs degene die feitelijk belast is met de verplaatsing van de vennootschap te maken kunt krijgen met een aansprakelijkstelling voor (achtergebleven) belastingschulden. Ook als de situatie waarin u zich op dat moment bevindt, heel anders is of lijkt. Om hier zo goed mogelijk mee om te gaan, kunt u actief maatregelen nemen, bijvoorbeeld door achtergebleven schulden accuraat in te schatten. En maak ook bewuste keuzes in de manier waarop u zich als bestuurder opstelt: wanneer u actief deelneemt aan de zetelverplaatsing (bijvoorbeeld door het bedrijf uit te schrijven bij de Kamer van Koophandel of door administraties over te zetten) dan geeft dat een bepaalde indruk. De taken van een bestuurder kunnen risicovol zijn, zeker in een tijd waarin we zien dat de Belastingdienst scherp kijkt naar wie er feitelijk leiding geeft en hoe de verplaatsing van natuurlijke personen dan wel de zetelverplaatsing van rechtsvormen plaats heeft gevonden. Spreek daarom, nog voordat u concreet actie onderneemt, de zaken goed door met uw accountant of fiscaal advocaat. Dan weet u in elk geval waar u een duidelijk ‘ja’ of een heel bewust ‘nee’ tegen zegt.